Zielony Wielki Mur – gigantyczny projekt inżynierii ekologicznej

Wszyscy wiedzą o Wielkim Murze Chińskim, który powstał w XV wieku, ale niewiele osób słyszało o trwającym od 40 lat projekcie ekologicznym zwanym  Zielonym Wielkim Murem Chińskim. Gdy w Ameryce Południowej czy Azji co roku znikają miliony hektarów lasów, w tym czasie Chiny sadzą miliony drzew. W pasie o długości 4,5 tysiąca kilometrów powstaje Zielony Wielki Mur wzdłuż granicy ruchomych wydm pustyni Gobi. Przez wielu krytykowany projekt znalazł naśladowców w Afryce, w której 11 państwa w 2005 roku zdecydowało się na budowę prawie dwa razy dłuższego pasa zieleni. Wzdłuż piasków Sahary powstaje szeroki na 500 km i długi na blisko 7,8 tysiąca kilometrów pas drzew i krzewów.

40 lat Zielonego Wielkiego Muru w Chinach

40 lat temu, w 1978 roku, rozpoczęły się wielkie przemiany w Chinach zwane reformami Deng Xiaopinga. To dzięki nim Chiny stały się światową potęgą gospodarczą i całkowicie zmieniły swój wizerunek. Dwadzieścia lat temu znaczek “Made in China” był synonimem produktu gorszej jakości. Obecnie firmy “Made in China” weszły na stałe do rankingów najbardziej wartościowych i rozpoznawalnych firm i marek. Równocześnie z przemianami gospodarczymi Chiny rozpoczęły zmiany społeczne oraz środowiska naturalnego. Były one niezbędne po Rewolucji Kulturalnej i eksploatowaniu środowiska ponad miarę. Na bazie doświadczeń wyniesionych z tego okresu powstał gigantyczny projekt walki z pustynią Gobi – Zielony Wielki Mur. Już sama skala projektu budzi podziw.

Zielony Wielki Mur Chiński w liczbach:

• Czas: 73 lata (1978-2050)
• Długość: 4 480 km ( 73°26′E to 137°50′E; 33°30′N to 50°12′N)
• Szerokość: od 560 ko do 1460 km
• Powierzchnia: 4,069 miliona km²
• Udział w powierzchni Chin: 42,4%
• Drzewa: około 50 miliardów

30 listopada 2018 roku w Pekinie odbyło się spotkanie podsumowujące 40 lat projektu. Prezydent Chin Xi Jinping powiedział:” Po 40 latach starań, projekt Wielkiego Zielonego Muru przyniósł wielkie korzyści gospodarcze, społeczne i środowiskowe, jest on najlepszym przykładem zarządzania ekologicznego na świecie” Zgodnie z raportem Chińskiej Akademii Nauk podsumowującym 40 lat projektu zalesiono 30,143 milionów hektarów . Oznacza to, że obszary leśne objęte programem zwiększyły się z 5,5% z 1978 r. do 13,57 w 2017 roku. Średnia roczna liczba dni z burzami piaskowymi spadła z 6,8 do 2,4. W samym Pekinie i Tianjin liczba dni z burzami piaskowymi spadła z 5,8 do mniej niż 1 dnia rocznie. Budowanie skutecznej bariery dla pustynnienia krajobrazu w Chinach przynosi wymierne korzyści dla gospodarki. Rośnie produkcja rolna, poprawia się jakość powietrza oraz maleją koszty społeczne.

Afryka też ma swój wielki zielony mur

Jak wskazuje najnowszy raport Uniwersytetu Maryland przez 93 lata Sahara powiększyła się o 10%. Z danych przeanalizowanych przez naukowców wynika, że od 1920 roku największa pustynia na świecie urosła nawet o 16%, jeżeli weźmie się pod uwagę dane sezonowe. Pierwsze skoordynowane działania dotyczące zwalczania pustynnienia rozpoczęły się po wielkiej klęsce suszy w Sahelu (1968-1974). W jej następstwie umarło ponad 200 tysięcy ludzi i miliony ich zwierząt.

W 2002 roku podczas obchodów 8. Światowego Dnia Walki z Pustynnieniem i Suszą wskazywano, że w Afryce w ciągu 20 lat około 60 milionów ludzi z obszaru Sahel będzie musiało porzucić swoje domostwa, jeżeli pustynnienie nie zostanie zatrzymane. Przez lata poszczególne kraje walczyły z pustynnieniem w ramach lokalnych programów np. Zielona Tama w Algierii. W 2005 roku Unia Afrykańska wykorzystała koncepcja Richarda St Barbe Bake z początku lat 50-tych XX wieku. Zakładała ona stworzenie “Zielonego Frontu” z drzew o długości 6400 km i szerokości 48 km wzdłuż południowych obrzeży Sahary. W styczniu 2007 roku podczas 8. zgromadzenia Unii Afrykańskiej zatwierdzono projekt stworzenia Wielkiego Zielonego Muru, który ma chronić kraje z obszaru Sahel przed Saharą.

Wielki Zielony Mur na Saharze w liczbach:

• Czas: do 2030 roku
• Długość: 7 775 km
• Szerokość: około 15 km
• Powierzchnia: 7,8 miliona km²
• Kraje: 11
• Ludność: 232 miliony

Celem projektu Wielkiego Zielonego Muru na Saharze do 2030 roku jest odtworzenie 100 milionów hektarów aktualnie zdegradowanej ziemi.

Trzeba pamiętać, że w porównaniu z Chinami kraje afrykańskie biorące udział w projekcie Wielkiego Zielonego Muru mają dużo mniejsze zasoby finansowe. Na obszarze Sahel żyją nomadzi lub osiadli pasterze, a różnorodność plemienna jest bardzo duża. Słaba industrializacja rozległych obszarów wokół Sahary również jest dużą przeszkodą przy realizacji tego ogromnego programu.